Kultura wrażliwa/zdjęcie ilustracyjne (Źródło: www.mik.krakow.pl)
Uczestnictwo w kulturze nie powinno być przywilejem, tylko prawem. Kultura powinna być dostępna dla każdego, bez względu na stan zdrowia, sytuację ekonomiczną, wiek czy miejsce zamieszkania. Dlatego samorząd województwa małopolskiego podejmuje działania, które mają ułatwić udział w wydarzeniach kulturalnych, nie tylko osobom z niepełnosprawnościami, ale też seniorom czy rodzicom z dziećmi.
Otwarci na różnice
Małopolska. Kultura wrażliwa” to pierwszy realizowany w skali całego województwa projekt, który koncentruje się na zwiększeniu otwartości i wrażliwości małopolskich instytucji kultury na potrzeby osób ze szczególnymi potrzebami oraz wspieraniu uczestnictwa w kulturze tych osób. Celem głównym inicjatywy jest stopniowa zmiana instytucji kultury w miejsca coraz bardziej otwarte i przyjazne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, które mają problem ze wzrokiem, słuchem czy poruszaniem się, w tym osób starszych.
Projekt został zainicjowany w 2016 r. przez samorząd województwa małopolskiego i obejmuje m.in. szkolenia i audyty dostępności, wymianę doświadczeń oraz zmiany infrastrukturalne. Funkcję koordynatora inicjatywy pełni Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego, a bezpośrednim realizatorem jest Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.
Bardziej dostępni
„Kultura wrażliwa” to projekt, który dąży do zwiększenia obecności osób ze szczególnymi potrzebami w instytucjach kultury oraz zwiększenie dostępności instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi i ruchowymi, osób starszych, rodzin z dziećmi. Jego celem jest wspieranie uczestnictwa w kulturze tych osób poprzez dostosowanie oferty i przestrzeni instytucji kultury do ich potrzeb oraz zapewnienie równego dostępu w kulturze tak, aby dostęp do niej mieli wszyscy, na tych samych zasadach.
W przeciągu dwóch lat trwania projektu, przeszkolonych zostało ponad 800 pracowników małopolskich teatrów, muzeów, czy domów kultury ‒ od pracowników recepcji i ekspozycji, przez edukatorów i muzealnych kustoszy oraz „koordynatorów dostępności”.
W ramach projektu prowadzone są również warsztaty z Polskiego Języka Migowego dla pracowników instytucji, a także opracowywane „Wytyczne dostępności”. To właśnie na podstawie tych wytycznych, w muzeach czy teatrach wprowadzane są zmiany, które mają sprostać potrzebom wszystkich mieszkańców – nie tylko osób z niepełnosprawnościami słuchu i wzroku, ale też seniorów czy rodziców z dziećmi.
Bez barier
Małopolskie muzea, teatry i centra kultury z roku na rok są coraz lepiej przystosowane do potrzeb wszystkich osób z niepełnosprawnością ruchową i sensoryczną, w tym osób starszych. Motywem przewodnim tych działań jest zniesienie wszelkich barier, które uniemożliwiają tym osobom uzyskanie swobodnego dostępu do wydarzeń, miejsc i tekstów kultury.
Podstawą dostosowania oferty i przestrzeni instytucji kultury jest właściwy pomysł na wprowadzenie udogodnień, które sprawdzą się w konkretnej instytucji – muzeum, teatrze, kinie czy skansenie. Instytucje dbają o to, aby osoba z niepełnosprawnością, na równi z innymi odbiorcami, mogła obejrzeć film z audiodeskrypcją lub z napisami, wysłuchać koncertu z pętlą indukcyjną czy zwiedzać muzeum dotykając replik jego eksponatów.
W trosce o poczucie komfortu i bezpieczeństwo, instytucje wyróżniają schody i szklane przestrzenie kontrastowymi oznaczeniami, montują dzwonki przyzywowe, alarmy świetlne oraz korzystają z szyn podjazdowych.
Instytucje zapewniają również możliwość wcześniejszego zamówienia usługi asystenta osoby niepełnosprawnej, a niektóre z nich specjalne udogodnienia np. wprowadzenie psa przewodnika towarzyszącego osobie z dysfunkcją wzroku.
Szczegółowe informacje na temat dostępności oraz lista wszystkich 23 małopolskich instytucji kultury oraz innych placówek w regionie przyjaznych osobom z niepełnosprawnościami, w tym seniorom znajduje się na stronie kulturawrazliwa.pl/dostepnosc. Sprawdź również udogodnienia i ofertę instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami w Twojej okolicy. W tym celu przejdź do Wyszukiwarki wsparcia seniorów.
Wśród najlepszych w Europie
„Małopolska. Kultura wrażliwa” został uznany za jedną z trzech najlepszych regionalnych inicjatyw sektora publicznego w Europie, zdobywając prestiżową nagrodę EPSA.
Wyróżnienie przyznawane przez Europejski Instytut Administracji Publicznej (EPSA) w Maastricht to jedna z najważniejszych w Europie nagród dotyczących administracji publicznej. Jej celem jest wyróżnienie wartościowych inicjatyw, projektów i rozwiązań zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i lokalnym.
Projekt został wyróżniony jako jeden z trzech w kategorii „Najlepsze rozwiązania na poziomie regionalnym”. To jedyne polskie zgłoszenie, które dotarło do ścisłego finału w ramach edycji EPSA w 2019 r.
Do nominacji w trzech konkursowych kategoriach zgłoszono ponad 150 aplikacji z 28 krajów Wszystkie zgłoszenia zostały oceniane pod kątem innowacyjności, zaangażowania interesariuszy, znaczenia podjętych działań, wyników, trwałości i potencjału do adaptacji.
