Na przestrzeni ostatnich lat samorząd Województwa Małopolskiego inicjował i wspierał, przy współpracy z organizacjami pozarządowymi, wiele przedsięwzięć poprawiających jakość życia osób starszych, mających na celu zaktywizowanie i zachęcenie ich do zdrowego i aktywnego stylu życia.
Miliony na działania wspierające małopolskich seniorów
Kwotę blisko 5 mln zł na przestrzeni lat 2018 -2022, przeznaczył Zarząd Województwa Małopolskiego organizacjom pozarządowym na zadania w obszarze działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym w szczególności edukacji prozdrowotnej oraz bezpieczeństwa seniorów.
Pomimo trudnej sytuacji pandemicznej spowodowanej COVID-19, Małopolska nieprzerwanie wspiera seniorów w ramach dwóch kompleksowych programów dla trzeciego sektora, realizowanych w trybie otwartych konkursów wieloletnich: „Aktywny Senior” oraz „Zdrowy i Aktywny Senior”. Zadania publiczne realizowane przez organizacje pozarządowe stanowią ważny element polityki senioralnej Małopolski.
Tylko w ramach ostatniej edycji konkursu „Aktywny Senior” 2021-2022 Małopolska przeznaczyła 1 mln zł (Źródło: Archiwum UMWM)
Uzupełnieniem wsparcia podmiotów trzeciego sektora (NGO) działających na rzecz osób starszych są tzw. małe granty w obszarze polityki senioralnej, udzielane w trybie pozakonkursowych tj. z pominięciem otwartego konkursu ofert.
Zdrowy i Aktywny Senior
Flagowym działaniem regionu skierowanym do podmiotów trzeciego sektora działających na rzecz osób starszych jest otwarty konkurs ofert : „Zdrowy i Aktywny Senior”. Głównym jego celem jest skuteczna edukacja prozdrowotna seniorów na rzecz ich pomyślnego starzenia się, zapobieganie typowym dla wieku starszego chorobom somatycznym, jak i psychicznym, zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych oraz zwiększenie różnorodności oferty edukacyjnej dla tej grupy wiekowej.
W ramach Konkursu zlecane są zadania polegające na przygotowaniu i przeprowadzeniu cyklu zajęć w różnorodnych formach mających na celu edukację osób starszych (tj. w wieku 50 lat i więcej) w zakresie zdrowego stylu życia, tj. zarówno w odniesieniu do aktywności fizycznej, zdrowia psychicznego i relacji społecznych. Warunkiem koniecznym zlecenia projektów jest przygotowanie i przeprowadzenie zajęć we współpracy z lekarzami bezpośrednio zaangażowanymi w realizację zadań.
W dotychczasowych zakończonych trzech edycjach konkursu „Zdrowy i Aktywny Senior” wpłynęło blisko 100 ofert, spośród których Zarząd Województwa wybrał do realizacji 28 ofert, których koncepcje w kompleksowy i nieszablonowy sposób odpowiadały na założenia konkursu. Łączna wartość zrealizowanych zadań w ramach 3 edycji konkursu wyniosła ponad milion sto tysięcy złotych.
W ramach trzech edycji konkursu: 2016, 2017, 2018-2019 wzięło udział ponad 3 tysiące seniorów z terenu województwa małopolskiego. Ogółem przeprowadzono około 330 różnych rodzajów zajęć dla seniorów, w tym ponad 1200 godzin wykładów, ponad 800 godzin warsztatów oraz blisko 2000 godzin zajęć ruchowych i rehabilitacyjnych.
Dofinansowano m.in. zadania w zakresie poprawy jakości życia osób w wieku powyżej 50. roku życia poprzez podnoszenie świadomości społecznej na temat ochrony zdrowia i chorób cywilizacyjnych oraz promowanie zdrowego stylu życia. Uczestnicy projektów mieli możliwość wykonania darmowych badań, zabiegów rehabilitacyjnych, udziału w warsztatach z lekarzami i dietetykami, konsultacji z lekarzami, ukończenia kursu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach.
Nie ma zdrowia, bez zdrowia psychicznego
W obecnej IV edycji konkursu na lata 2021-2022, szczególny akcent położono na profilaktykę zdrowia psychicznego i wspieranie umiejętności poznawczych osób starszych (tj. w wieku 50 lat i więcej).
W ramach zajęć podejmowane są zagadnienia takie jak: profilaktyka zaburzeń psychicznych, wspieranie różnych funkcji poznawczych, profilaktyka typowych chorób wieku starczego, znaczenie aktywności fizycznej w celu utrzymania jak najdłużej sprawności i samodzielności, także zdrowe ożywianie, dostosowane do zmieniającego się organizmu starszego człowieka.
Na warsztatach podejmowane są zajęcia stymulujące funkcje poznawcze, takie jak pamięć, koncentracja, percepcja, spostrzegawczość, twórczość a także działania wspierające aktywność społeczną, kontakty interpersonalne, edukację w zakresie komunikacji, rozwiązywania konfliktów, przełamywania stereotypów i uprzedzeń we współpracy w grupie.
Zajęcia są dostosowane pod względem formy, treści i metod prezentacji do możliwości poznawczych osób starszych, przeprowadzone w sposób interaktywny, praktyczny, tak by osoba starsza zdobytą wiedzę, umiejętności mogła wykorzystać w przyszłości.
W ramach IV edycji konkursu dofinansowanie otrzymały zadania m.in. na przygotowaniu i przeprowadzeniu cyklu kursów, wykładów, prelekcji uzupełnionych zajęciami praktycznymi, takimi jak: zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia sportowe, w tym gimnastyka, sesje treningowe funkcji poznawczych, warsztaty psychologiczne, warsztaty z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, zajęcia w przestrzeni otwartej, a także indywidualne konsultacje medyczne, psychologiczne, terapeutyczne jako uzupełnienie innych zajęć.
Beneficjenci i raport podsumowujący
Beneficjentami wsparcia finansowego były między innymi takie organizacje jak: Polski Czerwony Krzyż – Małopolski Oddział Okręgowy, Limanowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Stowarzyszenie Wielicki Uniwersytet Trzeciego Wieku, Stowarzyszenie Pieniński Uniwersytet Trzeciego Wieku, Stowarzyszenie Klucz Muszyński, Fundacja Instytut Zdrowia Człowieka i Kliniki Psychosomatycznej, Olkuskie Stowarzyszenie PROGRESS, Krakowskie Stowarzyszenie Zdrowe Serce i Płuca PULMO-COR, Fundacja Poland Business Run.
W ramach trzech edycji konkursu na edukację prozdrowotną małopolskich seniorów opracowany został raport podsumowujący zakończone edycje konkursu: 2016, 2017 i 2018-2019. Zawiera on szereg ciekawych rekomendacji dla władz województwa dotyczących m. in zdrowia i pobudzania aktywizacji społecznej osób starszych w regionie, które zostały wypracowane również przez samych seniorów.
